Halide Edip Adıvar Hayatı

HALİDE EDİP ADIVAR (İstanbul, 1884 - İstanbul, 1964)

Romancı, Yazar. Üsküdar Amerikan Kız Koleji'ni bitirdi. Yanya ve Bursa reji (tekel) müdürlüğünde bulunan Mehmet Edip Bey'in kızıdır. Şair Rıza Tevfik'ten edebiyat, matematikçi Salih Zeki Bey'den özel matematik dersleri aldı. Koleji bitirdiği yıl Salih Zeki Bey'le evlendi. İki oğlu oldu. 1917'de ikinci evliliğini Dr. Adnan ile yaptı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesine Batı edebiyatı öğretmeni oldu. Yunanlıların İzmir'e girmeleri üzerine Fatih ve Sultanahmet meydanlarında düzenlenen mitinglerde heyecanlı konuşmalar yaptı. İstanbul işgal edilince de kocası Dr. Adnan ile birlikte Anadolu'ya geçerek kurtuluş savaşı süresince orduda onbaşı , çavuş, başçavuş olarak hizmet verdi. Cumhuriyet'in ilanın'dan sonra eşiyle birlikte Avrupa'ya gitti.(1924-1939) Yurda dönünce Edebiyat Fakültesin'de İngiliz dili ve edebiyatı profesörlüğü yaptı. (1950-1954) Son çalışma yeri yine fakültedeki hocalığı'dır.

Halide Edip Adıvar, Türk kadınının hem çalışma hem de düşünce hayatı yönünden başarılı bir örneğidir. Batılı düşünce altında Türk'ün tarih boyunca yaşattığı değerlere bilinçle bağlı kaldı. Gerek düşünce eserlerinde gerekse roman ve yazılarında bir doğu-batı sentezini gerçekleştirme düşünce ve çabası görülür. Kadın haklarına büyük değer verir, kadınlara çalışma hayatında topluma yararlı olma olanaklarının verilmesini ister.

Roman, hikaye ve anı türlerinde eser veren Halide Edip Adıvar'ın en belirgin yanı romancılığı'dır. İlk romanlarında kadın ruhunun ürpertilerine aşk konuları aşk konuları eşliğinde ustaca dile getirir.. Handan, Kalp Ağrısı, Zeyno'nun Oğlu vb.

Kurtuluş savaşımızı konu alan romanlarında toplumsal bilincin yurt sevgisiyle kaynaşıp şahlanan ulusal heyecanı yaşattı. 1936'dan sonra ise toplumsal temalara yöneldi; konularını; geleneklerin, göreneklerin üzerine kuran ve sosyal yaşantımızdan canlı çizgiler yansıtan töre romanları yazdı. Sinekli Bakkal (1936), Sonsuz Panayır (1964), Sinekli bakkal, CHP roman yarışmasında birincilik kazanmış ve en çok basılan roman olmuştur. 27. bas. 1969.

Kısa ve fiilsiz cümlelerle örülü, süsten arınmış bir dili vardır. Yer yer tutukluklar yapan, ama duygulu anlatımıyla en çok okunan yazarlarımızdan biridir. Geniş kültürü ve görgüsü ile Türk kadınının başarı simgesi olmuştur.

ESERLERİ

ROMAN:
Seviye Talip,
Heyula,
Yolpalas Cinayeti,
Akile Hanım Sokağı,
Kerim Usta'nın Oğlu,
Sevda Sokağı Komedyası,
Raik'in Annesi,
Handan,
Çaresiz,
Hayat Parçaları,
Ateşten Gömlek,
Kalp Ağrısı,
Vurun Kahpeye,
Zeyno'nun Oğlu,
Sinekli Bakkal,
Tatarcık,
Sonsuz Panayır,
Döner Ayna.

ÖYKÜ:
Harap Mabetler,
Dağa Çıkan Kurt,
İzmir'den Bursa'ya,
Kubbede Kalan Hoş Sada,

ANI:
Mor Salkımlı Ev,
Türk'ün Ateşle İmtihanı.

OYUN:
Kenan Çobanları,
Maske ve Ruh.

İNCELEME
İngiliz Edebiyatı Tarihi,
Üniversite Kafası ve Tenkit,
Edebiyatta Tercümenin Rolü,
Türkiye'de Şark Garp ve Amerikan Tesirleri,
Talim ve Terbiye,
Babür Han,
Hamlet.